پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

شناخت همیشه برای بشر دغدغه بوده است. البته مراد از همیشه، از آن هنگامی است که بشر تفکر خود را دربارۀ هستی را به طرقی ثبت کرد. فلسفه نیز اساساً برای همین شناخت شکل گرفت. آن زمانی که سوفسطائیان صدق و کذب را در هم می‌آمیختند، فلسفه آمد تا سره از ناسره را شناسایی کند. بحث شناخت یا در اصطلاح فلسفی آن معرفت‌شناسی البته به همین سادگی نماند. این که اساساً شناخت ممکن است؟ اگر ممکن است چه چیز‌هایی را می‌توان شناخت؟ اگر چیز‌هایی را می‌توان شناخت چگونه باید آن‌ها را شناخت؟ و…. این‌ها مسائل و پرسش‌های مهمی‌اند که در فلسفه حادث شد و بعد از هزاران سال همچنان حول آن‌ها بحث‌های بنیادینی مطرح می‌شود. پیشرفت فناوری و به‌خصوص وسایل ارتباط جمعی نیز در مباحث فلسفی به معنای عام و بحث‌های معرفت‌شناختی به‌صورت خاص تأثیر بسیاری گذاشته است. با کاوه بهبهانی در همین رابطه گفت‌وگو کرده‌ایم.

با ورود کرونا، دانشگاه‌های امروز، در برابر موج‌های جدیدی از فعالیت قرار می‌گیرند که نیاز است به بازتعریف فضا و ارتباطات خود بپردازند وتکیه بر فعالیت حضوری آن را محدود میکند.

سی که ابتدای قرن بیستم به دنیا بیاید و ویرانی‌های بهت‌آور هر دو جنگ جهانی را به‌خوبی تماشا کند، احتمالاً دیگر امیدی به بهبود اوضاع نخواهد داشت. اما هانا آرنت چنین کسی نبود. دقیقاً در میانۀ همین دو جنگ، وقتی که مرگ و آوارگی در تعقیب انسان بود، او به پرسشی رادیکال فکر می‌کرد: چگونه می‌توان سیاستی را ساخت که در آن همۀ مردم، و نه نخبگان تحصیل‌کرده یا دیکتاتورهایی مثل هیتلر و استالین، بر جهان فرمانروایی کنند؟

سورن کیرکگور از جمله فیلسوفانی است که طی سه دهه گذشته مدام از او و درباره او در فارسی گفته شده، ولی دو سه سالی است که ترجمه آثارش به طور جدی آغاز شده است. آثار کیرکگور در کل متون دشواری‌اند. بنابراین کیفیت ترجمه فارسی آن بیش از پیش مهم می‌شود. اگر از شرح مهتاب مستعان که اوایل انقلاب با عنوان «کیرکگور، متفکر عارف‌پیشه» منتشر شد بگذریم، تا پیش از «ترس و لرز» با ترجمه مثال‌زدنی عبدالکریم رشیدیان (١٣٧٨) متنی از او در دسترس نبود. البته به غیر از ترجمه رشیدیان ترجمه‌های نه‌چندان موثقی هم از کیرکگور در فارسی وجود داشت، از جمله «بیماری تا دم مرگ» (1388).